De leng is een sierlijke vis. Het is een kabeljauw-achtige vis, wat duidelijk te zien is aan de kop. Net als de kabeljauw is de leng een rover. Hij jaagt op krabben, kreeften en andere visjes. De leng kan bijna twee meter lang worden.
Op de bodem van de Noordzee liggen restanten uit de laatste ijstijden. Rotsblokken, stenen en grind. Deze velden vormden de eindmorenen van de gletsjers uit die perioden. Vandaag de dag is dit natuurlijk harde substraat een rijke ondergrond voor heel veel onderwater-fauna. Een welkome afwisseling voor de eindeloze zandvlaktes, mits dit grind niet wordt weggevist natuurlijk.
Ooit bestond het Nederlandse deel van de Noordzeebodem voor zo’n dertig procent uit hard substraat. Natuurlijke riffen dat voornamelijk werd gevormd door platte oesters. Maar dat alles is weggevist en wat overblijft is een lege Noordzee. Een arme zeebodem die alleen nog maar bestaat uit zand, waar de biodiversiteit schraal is.
De kabeljauw is een pracht vis! Het is één van de rovers van de Noordzee en een belangrijke vis in het voedselweb. Als er veel kabeljauw zwemt, dan is dat een graadmeter voor een gezonde zee.
Nog niet zo lang geleden waren de aantallen kabeljauw die bij de wrakken werden gespot groot. Waardoor die aantallen zijn afgenomen is lastig te bepalen. Het is een vis met een grote economische waarde en daardoor belangrijk voor de beroepsvisserij. Daardoor is overbevissing een aannemelijke reden voor het verdwijnen van zoveel kabeljauw. Wellicht dat het afsluiten van gebieden voor visserij een impuls kan geven aan het herstel van het kabeljauw-bestand.
Verloren visnetten blijven onderwater doorgaan met vissen. Door deze zogenaamde spooknetten sterven kreeften, krabben en heel veel vissoorten een zinloze dood. Gelukkig weet deze kabeljauw zichzelf te bevrijden.
Kabeljauwen migreren door de Noordzee. Het is een vis die leeft in scholen. De kabeljauw gebruikt het rijke habitat van het harde substraat, zoals natuurlijke riffen en wrakken, om te rusten en te paaien. Tegelijkertijd is daar ook genoeg voedsel te vinden. Wrakken zijn daarom de hotspots voor de kabeljauw.
Jonge kabeljauw, ook wel gul genoemd, groeit snel. Het zijn gulzige vreters en ze happen naar alle kleine diertjes die ze in en vlak boven het zand zien bewegen. Kleine krabbetjes, kril en wormachtige dieren staat onder andere op het menu. Jonge kabeljauwen zijn al sterke zwemmers, die gebruik maken van de stroming om zich door de Noordzee te verplaatsen. Maar als het even kan zoeken ze de beschutting van wrakken op.
De kabeljauw is een kuddedier en leeft het liefst in scholen. De juveniele kabeljauw is gevlekt, maar naar mate het dier ouder wordt verliest hij dit patroon. Volwassen exemplaren zijn fraai bruin/zilver gekleurd. Jonge kabeljauw zoekt de beschutting op van wrakken. Dit doen ze om te schuilen voor jagers en de harde stroming. Het harde substraat van wrakken (kunstmatige riffen) is ook voedselrijk en een uitstekende plek om op te groeien.
De grijze zeehond is één van de twee zeehond-soorten die voorkomt in de Noordzee. De gewone zeehond is de andere soort. De gewone zeehond wordt vooral in de Waddenzee en op de zandplaten in de Zeeuwse Delta gezien. De grijze soort leeft meer langs de rotskusten van de Noordzee, zoals bij Engeland en Noorwegen. De grijze zeehond is groter dan de gewone zeehond. Met zijn grote bek vol scherpe tanden oogt hij ook gevaarlijker. Ze zijn nieuwsgierig en speels. Onderwater is hij razendsnel en een opportunistische jager. Hij alles wat hij te pakken kan krijgen, maar vis en vogels hebben zijn voorkeur. Ook sepia’s en pijlinktvissen staan op zijn menu.
Op de Noordzee wordt de fundatie van productieplatforms aangestort met grote stenen van verschillende diameter. Hierdoor is de kans op verzanding gering. Veel fundaties liggen er al tientallen jaren en zijn rijk begroeid. Dat roept de vraag op of deze fundaties niet moeten blijven liggen op de bodem (mits deze zijn schoongemaakt natuurlijk). Wetenschappelijk onderzoek naar de biodiversiteit moet aantonen hoe soortenrijk dit habitat is. Hier nemen twee beroepsduikers en marien biologen op gestructureerde wijze samples met een airlift.
Op dit moment staan er een kleine 1.000 productie-platforms in de Noordzee, waarvan Nederland er circa 150 heeft. De platforms in het zuiden onttrekken voornamelijk gas uit de zeebodem, terwijl in het noorden zowel platforms voor gas als voor olieproductie staan. De eerste platforms dateren uit de jaren 70 en zijn allang uit geproduceerd. Internationale wetgeving schrijft voor dat de ‘eigenaren’ verplicht zijn om deze platforms dan weg te halen. Een complexe en kostbare aangelegenheid. Maar is dat eigenlijk wel de beste optie?
Afval?
De grootste groep is nog steeds voor het opruimen van de gehele contructie. De bedrijven hebben het daar neer gezet en het is ook weer aan hun om het op te ruimen nadat ze het gebruikt hebben. Deze operatie kost heel veel geld en in de wet staat niet wanneer het platform opgeruimd moet zijn. Vele bedrijven stellen het opruimen dan ook uit.
Natuurlijke riffen
Wageningen Marine research doet onderzoek naar natuur op platforms.
Conflict
Als zo’n fundering echt kan helpen aan de bevordering van de onderwaternatuur is dat natuurlijk geweldig. Het moet alleen geen excuus worden voor bedrijven om hun afval niet op te ruimen. Vele organisaties denken dat dit wel zo zal zijn. Bedrijven zijn nog altijd wettelijk verplicht om platforms weg te halen. Maar, op de Noordzee, waar de bodem voor 90% uit zand bestaat, zijn platforms hotspots van biodiversiteit en zijn dit goede argumenten om oude platforms in zee te laten staan.